Czym jest upadłość konsumencka?
Instytucja upadłości konsumenckiej powstała w celu umożliwienia oddłużenia osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które z różnych przyczyn przestały radzić sobie z powstałym zadłużeniem i spłatą zobowiązań. Zgodnie z art. 11 Prawa upadłościowego: dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Jak łatwo zatem zauważyć, już nawet posiadanie jednego zobowiązania w postaci kredytu, którego dłużnik nie jest w stanie spłacić z powodu np. utraty płynności finansowej umożliwia ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Celem postępowania upadłościowego jest maksymalne zaspokojenie roszczeń wierzycieli przy jednoczesnym wzięciu pod uwagę możliwości zarobkowych dłużnika oraz kosztów utrzymania jego oraz rodziny.
Jak już wspomniano wyżej, instytucja upadłości konsumenckiej skierowana jest do osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej mogą zgłosić osoby niewypłacalne, a więc takie które utraciły możliwość regulowania swoich zobowiązań finansowych przynajmniej w okresie ostatnich trzech miesięcy. Co istotne, kolejną przesłanką warunkującą możliwość złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest tzw. prowadzenie ośrodka życia na terytorium Polski.
Postępowanie upadłościowe nastawione jest na oddłużenie danej osoby w związku z czym może ono polegać na:
- Zaspokojeniu wierzycieli z majątku dłużnika lub
- Umorzeniu części lub całości długów.
Czy jeżeli do zadłużenia doszło z mojej winy to nadal mogę ogłosić upadłość?
Po nowelizacji przepisów sądy nie będą już oddalać wniosków osób, które umyślnie doprowadziły się do zadłużenia, bądź też doszło do niego w sposób ich rażącego niedbalstwa. Wobec tego wniosek o ogłoszenie upadłości można złożyć jeżeli do zadłużenia doszło w skutek przewlekłej choroby, utraty pracy, jak i niefrasobliwego zaciągania zobowiązań kredytowych.
Kto nie może ogłosić upadłości konsumenckiej?
- Dłużnik, który jest wspólnikiem spółki partnerskiej, spółki jawnej, akcjonariuszem lub komandytariuszem odpowiadającym także za długi spółki,
- dłużnik, który na dzień składania wniosku do sądu prowadził działalność gospodarczą, w tym także osoba która działalność gospodarczą na dzień złożenia wniosku miała zawieszoną,
- dłużnik, który nie jest niewypłacalny – np. gdy zaległości dotyczą okresu krótszego niż 3 miesiące,
- jeśli w ciągu ostatnich 10 lat dłużnik już złożył wniosek o upadłość i została ona ogłoszona, a część lub całość zobowiązań została umorzona,
- jeśli w ciągu ostatnich 10 lat dłużnik dokonał czynności skutkującej pokrzywdzeniem wierzycieli np. przekazał nieruchomość bliskiej osobie w celu uniknięcia jej zajęcia przez komornika.
O ile wniosek z powodu zawinienia przy doprowadzeniu się do niewypłacalności nie zostanie oddalony, o tyle warto mieć na uwadze, że w toku postępowania sąd może uznać, że przyczyną niewypłacalności dłużnika były celowe działania, a w takim przypadku może odmówić zatwierdzenia planu spłaty wierzycieli, a więc także w konsekwencji ogłoszenia upadłości.
Jakie są konsekwencje ogłoszenia upadłości konsumenckiej?
Posiadanie statusu upadłego pozwala dłużnikowi uwolnić się od egzekucji komorniczych, a w niektórych przypadkach pozwala nawet na umorzenie całkowite posiadanych zobowiązań. Należy mieć na uwadze jednak również konsekwencje ogłoszenia upadłości, którymi są m.in.:
- W celu spłaty wierzycieli syndyk zajmuje wynagrodzenie za pracę i środki na koncie bankowym (do określonej wysokości), ale może także zlicytować mieszkanie, samochód;
- w czasie trwania postępowania dłużnik nie rozporządza w sposób swobodny swoim majątkiem, który został włączony do tzw. masy upadłościowej,
- w trakcie trwania postępowania utrudnione będzie zaciąganie wszelkich zobowiązań finansowych – żaden bank nie udzieli dłużnikowi kredytu, dłużnik nie będzie mógł również np. robić zakupów na raty,
- w przypadku zlicytowania mieszkania, w którym przebywa dłużnik, w celu zapewnienia lokalu mieszkalnego przekazane mu zostaną środki z licytacji nieruchomości w wysokości, która będzie w stanie pokryć koszty najmu za okres od 12 do 24 miesięcy,
Jak wygląda procedura, ile kosztuje i jak długo trwa?
Pierwszy etap to złożenie wniosku o upadłość we właściwym sądzie. Wniosek taki może być złożony zarówno przez samego dłużnika, jak i wierzyciela. We wniosku tym wskazujemy szczegółową listę wierzycieli wraz z zaległymi kwotami i dniami ich wymagalności. Do wniosku dołączamy wszelkie dokumenty potwierdzające powyższe zobowiązania np. umowy kredytowe, przedsądowe wezwania do zapłaty, a także wszelkie dokumenty które potwierdzają naszą obecną sytuację życiową np. dokumenty medyczne. W omawianym wniosku wskazujemy również miejsca, w których dostępny jest majątek dłużnika (np. konto oszczędnościowe, rachunek bankowy), czy też miejsca położenia nieruchomości.
Długość trwania procedury rozpoznania wniosku o upadłość nie jest określona przepisami prawa i zależy ona w dużej mierze od wielkości posiadanego majątku czy też poziomu skomplikowania sprawy. Może to być zarówno kilka tygodni jak i kilka miesięcy. Kolejny etap czyli ustalenie planu spłaty wierzycieli trwa maksymalnie 36 miesięcy, chyba że w toku postępowania okaże się, że niewypłacalność dłużnika spowodowana została jego niedbalstwem bądź umyślnymi działaniami i w takim przypadku może się ona wydłużyć do 84 miesięcy czyli nawet 7 lat.
Kosz wszczęcia postepowania upadłościowego wynosi 30 złotych.
1 grudnia 2021 r. weszła w życie nowelizacja przepisów postępowania upadłościowego w związku z wejściem w życie przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych,. W skutek tej nowelizacji postępowania upadłościowe rozpoznawane po 1 grudnia 2021 r. prowadzone są w formie elektronicznej.
Jeżeli mają Państwo pytania bądź potrzebują porady, czy też pomocy w przeprowadzeniu omawianej procedury zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią Ścibor, Mazurkiewicz Kancelaria Adwokata i Radcy Prawnego s.c.